22 Apr Υπογονιμότητα και Βιταμίνη D
Τι Είναι Η Βιταμίνη D
Η βιταμίνη D είναι μία λιποδιαλυτή βιταμίνη, που προσκομίζει πολλά οφέλη στον οργανισμό κι είναι πολύτιμη για κάθε άνθρωπο, ανεξαρτήτως ηλικίας. Η βιταμίνη D3, σε ποσοστό 90%, αποτελεί την κύρια πηγή βιταμίνης D για τους ανθρώπους, η οποία συντίθεται στο δέρμα με τη δράση της υπεριώδους ακτινοβολίας. Παράλληλα, η πρόσληψη της βιταμίνης D επιτυγχάνεται μέσα από την κατανάλωση ορισμένων τροφίμων, όπως είναι ο σολομός, το σκουμπρί, και η σαρδέλα, ο κρόκος του αυγού.
Τι Προκαλεί Η Ανεπάρκεια Της
H βιταμίνη D έχει την ιδιότητα να επηρεάζει την κυτταρική λειτουργία, γι αυτό και τα τελευταία χρόνια, κατατάσσεται πια ως βιταμίνη – ορμόνη. Συνδέεται με τους υποδοχείς και ενεργοποιεί ή απενεργοποιεί συγκεκριμένες λειτουργίες του κυττάρου, ασκώντας ρυθμιστικό ρόλο στη γονιδιακή έκφραση. Διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα και προλαμβάνει ορισμένες παθήσεις, όπως λοιμώξεις, αυτοάνοσα νοσήματα, ορισμένες μορφές καρκίνου και διαβήτη τύπου 2.
Σύμφωνα με στατιστικές αναλύσεις των τελευταίων ετών, παρατηρείται το γεγονός ότι αρκετά άτομα παρουσιάζουν έλλειψη έως και ανεπάρκεια βιταμίνης D. Η κατάσταση αυτή, όμως, προκαλεί δυσάρεστες συνέπειες, τόσο στη γενικότερη υγεία του οργανισμού όσο και στο αναπαραγωγικό σύστημα. Συχνά, η έλλειψη της βιταμίνης D στον ανθρώπινο οργανισμό επιφέρει συμπτώματα μόνιμης κόπωσης, ο ανθρώπινος οργανισμός καταβάλλεται συχνά από μυοσκελετικούς πόνους και είναι ευπαθής σε λοιμώξεις.
Βιταμίνη D Και Γονιμότητα
Όταν η Βιταμίνη D βρίσκεται σε επαρκείς ποσότητες στον ανθρώπινο οργανισμό, συμβάλλει στην ανάπτυξη των οστών και βοηθάει να διατηρηθεί η καλή φυσική κατάσταση του σκελετού. Αν και οι περισσότεροι αντιλαμβάνονται μόνο τη σημασία της βιταμίνης D στην υγεία του ανθρώπινου σκελετού, λίγοι γνωρίζουν ότι έχει καταλυτικό ρόλο στην υπογονιμότητα και μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών. Σύμφωνα με έρευνα, που διεξήχθη το 2012 από Αμερικάνους ερευνητές, όταν η βιταμίνη D κυμαίνεται στα επίπεδα των 30 ng / mL ή υψηλότερα, αυξάνονται τα ποσοστά επιτυχούς κύησης [1].
Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι εκτός από τις ορμονικές στεροειδείς ορμόνες, οι οποίες ρυθμίζουν την αναπαραγωγική διαδικασία, η βιταμίνη D συντονίζει τις διεργασίες της αναπαραγωγής σε γυναίκες και άνδρες.
Σύμφωνα, μάλιστα, με δύο μελέτες της τελευταίας πενταετίας από Ιταλούς[2] και Κινέζους ερευνητές [3] διαπιστώθηκε ότι μεταξύ των πληθυσμών κυρίως καυκάσιων και μη ισπανόφωνων λευκών γυναικών, οι ασθενείς με φυσιολογικά επίπεδα βιταμίνης D είχαν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να μείνουν έγκυες μέσω της εξωσωματικής γονιμοποίησης εν αντιθέσει με εκείνες, των οποίων το επίπεδο της βιταμίνης D ήταν χαμηλό.
Έχει υποστηριχθεί, επιπλέον, από πρόσφατες ενδελεχείς έρευνες ότι η βιταμίνη D παρεμποδίζει τις φλεγμονώδεις αντιδράσεις, ενισχύοντας, έτσι, το ανοσοποιητικό σύστημα και αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχούς εμφύτευσης του εμβρύου στη μήτρα.
Οφέλη της Βιταμίνης D στις γυναίκες
Ταυτόχρονα, πληθαίνουν τα ερευνητικά δεδομένα που καταδεικνύουν τη μεγάλη σημασία της στο αναπαραγωγικό σύστημα. Εντοπίζονται υποδοχείς της βιταμίνης D στην ωοθήκη, στη μήτρα ακόμα και στον πλακούντα, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Επιπλέον, συμβάλλει στην εύρυθμη λειτουργία των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος της μήτρας και με αυτόν τον τρόπο, αυτή θωρακίζεται από ενδεχόμενες λοιμώξεις.
Με βάση νέα στοιχεία, ενισχύει την ποιότητα των ωαρίων στις ωοθήκες, καθιστώντας τα ικανά για γονιμοποίηση. Επιπλέον, η επαρκής ποσότητα της βιταμίνης D βελτιώνει το περιβάλλον του ενδομητρίου, με αποτέλεσμα να μπορεί να εμφυτευτεί στη μήτρα επιτυχώς το ωάριο, αφού γονιμοποιηθεί.
Οφέλη της Βιταμίνης D στους άνδρες
H βιταμίνη D αποτελεί βασικό παράγοντα και στην αντρική γονιμότητα, κυρίως ενισχύοντας την ποιότητα του σπέρματος. Έχει διαπιστωθεί, μάλιστα, ότι η ανεπάρκεια βιταμίνης D στους άνδρες περιορίζει σημαντικά τον αριθμό και την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων [4]. Παράλληλα, αυξάνει τα επίπεδα της τεστοστερόνης στον άνδρα και βοηθάει να αναπτυχθεί σωστά το σπέρμα του. Αρκετά χαμηλές ή και υπερβολικά αυξημένες ποσότητες βιταμίνης D έχουν ενοχοποιηθεί για χαμηλή κινητικότητα σπερματοζωαρίων και για διαταραχή της μορφολογίας τους. Χαμηλές συγκεντρώσεις ανδρογόνων πιθανολογείται ότι οφείλονται στην έλλειψη βιταμίνης D.
Βιταμίνη D και ΑΜΗ
Η αντιμυλλέριος ορμόνη(AMH) είναι μία πρωτεΐνη, που παράγεται στις ωοθήκες της γυναίκας από τα κύτταρα του λεγόμενου ωοφόρου δίσκου κάθε ωοθυλακίου. Τα επίπεδα της ΑΜΗ στο αίμα της γυναίκας παρέχουν αξιόπιστες πληροφορίες για τα αποθέματα σε ωοθυλάκια, που αυτή διαθέτει. Η ΑΜΗ προκαλεί τη διέγερση των ωοθυλακίων και κατ’ αυτόν τον τρόπο ενισχύει τη γονιμοποιητική ικανότητα. Η βιταμίνη D προάγει την παραγωγή της AMH και κατ’ επέκταση συντελεί αποτελεσματικά στη συντήρηση του ωοθηκικού αποθέματος. Η έλλειψη της βιταμίνης D έχει συνδεθεί με την πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια.
Συμπέρασμα
Εν κατακλείδι, είναι σαφές ότι η έλλειψη της βιταμίνης D αποτελεί πλέον αιτιολογικό παράγοντα υπογονιμότητας. Ωστόσο, όταν βρίσκεται σε φυσιολογικά επίπεδα στον οργανισμό των γυναικών, που προσπαθούν να συλλάβουν, φαίνεται ότι ενισχύει τη γονιμότητα και συνδράμει στην ομαλή έκβαση της εγκυμοσύνης.
Ο ρόλος της βιταμίνης D είναι πολύ σημαντικός για όσους επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί. Όταν κάποιο ζευγάρι δυσκολεύεται να συλλάβει, καλό είναι να ελέγξει μέσα από εξειδικευμένες εξετάσεις τα επίπεδα της βιταμίνης D στον οργανισμό του.
Τροφές πλούσιες σε αυτή τη βιταμίνη είναι τα λιπαρά ψάρια, όπως οι σαρδέλες και το σκουμπρί, το κόκκινο κρέας, το συκώτι και τα αυγά, ενώ αν διαπιστωθεί έλλειψη, χορηγούνται συμπληρώματα βιταμίνης D.
Να είστε καλά
Έφη Σαλάτα, MSc.
Μοριακή Βιολόγος
References:
- Rudick et al. Hum Reprod.2012; 27(11):3321-7
- Paffoni et al. J Clin Endocrinol Metab.2014; 99(11):E2372-6.
- Chu et al. Hum Reprod.2018; 33(1):65-80.
- De Angelis C et al. Endocr Metab Disord. 2017 Sep;18(3):285-305
- https://www.onmed.gr/ygeia/story/361252/vitamini-d-kai-gonimotita-poso-ayxanei-tis-pithanotites-syllipsis
- https://embryolab.eu/vitamin-d/
- https://www.iatronet.gr/eidiseis-nea/epistimi-zwi/news/27884/sxetizetai-i-vitamini-d-me-tin-ypogonimotita.html
