03 Feb Υπογονιμότητα και Θυρεοειδής
Ορισμός του Θυρεοειδούς Αδένα και των Θυρεοειδικών Ορμονών
Ο θυρεοειδής αδένας βρίσκεται κοντά στο πρόσθιο τμήμα του λαιμού, λίγο πιο κάτω από τις φωνητικές χορδές και πάνω από τις κλείδες. Αποτελεί βασικό ρυθμιστή του μεταβολισμού κι ο ανθρώπινος οργανισμός βασίζεται στις ορμόνες, που παράγει ο θυρεοειδής αδένας, για να επιτελέσει διάφορες λειτουργίες του. Μέσω των θυρεοειδικών ορμονών συντονίζεται η καύση του λίπους, η χρήση οξυγόνου, η ορμονική ισορροπία και η διατήρηση του σωματικού βάρους.
Οι θυρεοειδικές ορμόνες βοηθούν, προκειμένου να αναπτυχθεί σωστά ο οργανισμός. Αυτές είναι η Τ3, η Τ4 και η TSH. Οι δύο πρώτες είναι οι δύο βασικές λειτουργικές ορμόνες του θυρεοειδούς αδένα, ενώ η TSH αποτελεί το ρυθμιστή των θυρεοειδικών ορμονών, μέσω της οποίας ο εγκέφαλος συντονίζει τη λειτουργία του θυρεοειδούς. Οποιαδήποτε παρέκκλιση παρατηρηθεί σε αυτές τις ορμόνες, επηρεάζεται αρνητικά και η αναπαραγωγική ικανότητα. Η εύρυθμη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα είναι αναγκαία συνθήκη γονιμότητας, ικανότητας σύλληψης και διατήρησης της εγκυμοσύνης.
Αυτό συμβαίνει, γιατί οι θυρεοειδικές ορμόνες συντελούν στην επίτευξη κύησης, ενισχύοντας τη σταθερότητα της περιόδου στις γυναίκες και συμβάλλουν στη φυσιολογική ωοθυλακιορηξία. Επιπλέον, παίζουν σημαντικό ρόλο όχι μόνο στην εμφύτευση του εμβρύου αλλά και στο στάδιο πριν από αυτήν και συνδράμουν στη σωστή λειτουργία του πλακούντα.
Παράγοντες που διαταράσσουν τη λειτουργία του Θυρεοειδούς Αδένα
Η έκθεση σε τοξικούς παράγοντες του περιβάλλοντος, η γενετική και κληρονομική προδιάθεση, οι διάφορες ελλείψεις του οργανισμού σε θρεπτικά συστατικά, το έντονο άγχος, οι ορμονικές ανισορροπίες, τα αυτοάνοσα νοσήματα και οι χρόνιες λοιμώξεις και φλεγμονές αποτελούν παράγοντες, οι οποίοι μπορούν να παρεμποδίσουν την ομαλή λειτουργία του θυρεοειδούς και ως φυσικό επακόλουθο επέρχεται η υπογονιμότητα.
Υπερθυρεοειδισμός και Υπογονιμότητα
Όταν παράγεται από το θυρεοειδή αδένα μεγαλύτερη ποσότητα ορμονών σε σύγκριση με αυτήν που έχει ανάγκη το σώμα, τότε το άτομο πάσχει από υπερθυρεοειδισμό. Ο υπερθυρεοειδισμός είναι 10 φορές συχνότερος στις γυναίκες απ’ ό, τι στους άνδρες.
Σύμφωνα με έρευνα, που έχει διεξαχθεί, περίπου το 2,3% των υπογόνιμων γυναικών παρουσίασαν υπερθυρεοειδισμό, ενώ η αντίστοιχη συχνότητα στο γενικό πληθυσμό είναι 1,5%. Ωστόσο, δεν έχει ακόμα διασαφηνιστεί ο ακριβής μηχανισμός, μέσω του οποίου ο υπερθυρεοειδισμός προκαλεί υπογονιμότητα στις γυναίκες.
Σε περίπτωση σοβαρού υπερθυρεοειδισμού, όταν δηλαδή ο θυρεοειδής αδένας παράγει υπερβολικά πολλές ορμόνες, ο οργανισμός καταναλώνει μεγάλες ποσότητες ενέργειας. Με αυτόν τον τρόπο, επηρεάζεται ποικιλοτρόπως το αναπαραγωγικό σύστημα. Στον υπερθυρεοειδισμό, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα διακοπής περιόδου. Επιπλέον, ακόμα κι αν η γυναίκα μείνει έγκυος, αυξάνεται ο κίνδυνος επιπλοκών και αποβολής.
Η νόσος Graves αποτελεί την πιο συχνή αιτία υπερθυρεοειδισμού. Η συγκεκριμένη ασθένεια παρουσιάζει συμπτώματα, όπως είναι η ασταθής περίοδος και η μειωμένη παραγωγή σπερματοζωαρίων, παράγοντες, οι οποίοι επιδρούν αρνητικά στη γονιμότητα. Ο υπερθυρεοειδισμός, που δε μπορεί εύκολα να θεραπευτεί, εξαιτίας της νόσου Graves, ελλοχεύει, επιπλέον, τον κίνδυνο αποβολών, προεκλαμψίας και ενδομήτριας καθυστέρησης της ανάπτυξης.
Υποθυρεοειδισμός και Υπογονιμότητα
Σε περίπτωση του Υποθυρεοειδισμού, ο θυρεοειδής αδένας δεν παράγει την απαραίτητη ποσότητα ορμονών, που χρειάζεται ο ανθρώπινος οργανισμός. Η έλλειψη, όμως, θυρεοειδικών ορμονών μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα και να εμποδίσει τη σύλληψη. Η γυναίκα που υποφέρει από υποθυρεοειδισμό, δεν έχει συχνά έμμηνο ρύση. Μειώνεται, επίσης, η συχνότητα της ωοθηλακιορρηξίας και επηρεάζεται η εμφύτευση του εμβρύου στον πλακούντα.
Όλα αυτά συμβαίνουν, διότι διαταράσσεται η φυσιολογική λειτουργία των ορμονών. Στον υποθυρεοειδισμό, αυξάνεται η προλακτίνη, επηρεάζεται η έκκριση των γοναδοτροπινών από την υπόφυση και δεν παράγονται επαρκείς ποσότητες τεστοστερόνης. Ταυτόχρονα, προκαλούνται προβλήματα στον τρόπο με τον οποίο μεταβολίζονται τα οιστρογόνα. Όλες αυτές οι ορμόνες ελέγχουν τη λειτουργία του αναπαραγωγικού συστήματος της γυναίκας κι όταν βρίσκονται σε ανισορροπία, δεν πραγματοποιείται ωορρηξία, καθιστώντας τη γυναίκα υπογόνιμη. Όσοι πάσχουν από υποθυρεοειδισμό, αποκτούν, επίσης, μεγαλύτερες πιθανότητες αποβολών, προεκλαμψίας και πρόωρου τοκετού.
Υπογονιμότητα και Υποκλινικός Υποθυρεοειδισμός
Στον Υποκλινικό Υποθυρεοειδισμό οι ορμόνες Τ3 και Τ4 βρίσκονται σε φυσιολογικά επίπεδα, όμως η ορμόνη TSH είναι αυξημένη. Τα ιδανικά επίπεδα TSH για την επίτευξη εγκυμοσύνης θεωρούνται μεταξύ 0.5-2.5 mIU/ml από τους περισσότερους ειδικούς που ασχολούνται με ζητήματα υπογονιμότητας.
Η πρώτη διαταραχή που μπορεί να παρατηρηθεί στον υποκλινικό υποθυρεοειδισμό είναι η δυσλειτουργία στη διαδικασία της ωορρηξίας. Επίσης, όταν η γυναίκα έχει υποκλινικό υποθυρεοειδισμό, δυσκολεύεται να συλλάβει με φυσικό τρόπο, γιατί προκαλούνται διαταραχές ωοθηλακιορρηξίας και αυξάνονται οι πιθανότητες αποβολών ή παλίνδρομης κύησης.
Είναι πολύ σημαντικό για τις γυναίκες, που έχουν βεβαρυμένο ιστορικό αποβολών να ελέγξουν αν πάσχουν από υποκλινικό υποθυρεοειδισμό. Υπάρχουν στοιχεία που καταδεικνύουν αυξημένο κίνδυνο αποβολής σε γυναίκες με υποκλινικό υποθυρεοειδισμό.
Αντιθυρεοειδικά Αντισώματα και Υπογονιμότητα
Τα αυτοαντισώματα του θυρεοειδούς αδένα είναι αντισώματα, που παράγονται από το ανοσοποιητικό σύστημα και βλάπτουν εσφαλμένα το θυρεοειδή. Όταν τα αντισώματα του οργανισμού επιτίθενται στον θυρεοειδή αδένα, αυτό είναι γνωστό ως αυτοάνοση ασθένεια του θυρεοειδούς.
Η αυτοάνοση ασθένεια του θυρεοειδούς αποτελεί τη συνηθέστερη αιτία της ασθένειας του Hashimoto και του Graves.
Τα αυτοαντισώματα του θυρεοειδούς μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη γονιμότητα και την αναπαραγωγική υγεία. Στην πραγματικότητα, περίπου το 50% των γυναικών με τη νόσο του Hashimoto ή του Graves παρουσιάζει στειρότητα.
Ακόμη κι αν είναι φυσιολογική η λειτουργία του θυρεοειδούς (φυσιολογική TSH), η παρουσία θυρεοειδικών αυτοαντισωμάτων εξακολουθεί να ενέχει μεγαλύτερο τον κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων γονιμότητας, αποβολής και πρόωρου τοκετού.
Τα αντιθυρεοειδικά αντισώματα ενδέχεται, επίσης, να επιδεινώσουν την κατάσταση κατά τη διάρκεια της θεραπείας γονιμότητας και να αυξήσουν τον κίνδυνο μη φυσιολογικής γνωστικής ανάπτυξης στο έμβρυο.
Συμπέρασμα
Οι παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα παρατηρούνται πολύ συχνά στις γυναίκες, που βρίσκονται σε ηλικία κατάλληλη για αναπαραγωγή. Γι’ αυτό το λόγο, όσες γυναίκες παρουσιάζουν προβλήματα γονιμότητας ηλικίας θα πρέπει να ελέγχονται για πιθανές διαταραχές της θυρεοειδικής λειτουργίας.
Τα καλά νέα είναι ότι με μια απλή εξέταση αίματος είναι δυνατό να ελεγχθούν τα επίπεδα των ορμονών, να γίνει έγκαιρα η διάγνωση και να χορηγηθεί αμέσως η κατάλληλη θεραπεία. Οι θεραπευτικές αγωγές, οι οποίες στοχεύουν στην ανίχνευση των αιτιών, που προκαλούν διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα, είναι οι μόνες, που συμβάλλουν στη μερική ή ολική αποκατάσταση του θυρεοειδούς αδένα και ακολούθως στην ενίσχυση της γονιμότητας.
Να είστε καλά
Έφη Σαλάτα, MSc.
Μοριακή Βιολόγος
References:
- https://www.onmed.gr/ygeia/story/360238/thyreoeidis-pos-epireazei-ti-gonimotita
- https://www.vita.gr/2014/06/25/ygeia/thyreoeidhs-pws-ephreazei-th-gonimothta/
- https://www.mothersblog.gr/gonimotita/story/50640/dyskoleyomai-na-meino-egkyos-mporei-na-ftaiei-o-thyreoeidis-moy
- https://www.iatronet.gr/ygeia/gynaikologia/article/28904/ypoklinikos-ypothyreoeidismos-i-epidrasi-sti-gonimotita-kai-stin-kyisi.html
- http://hashimoto.gr/thireoidis-hashimoto-ke-gonimotita/
- http://endomed.gr/tsh-prin-tin-egkimosini-ke-stin-archi-tis-kiisis/
- https://functionalmedsystem.com/el/aytoanosa-nosimata/
